🛰️ DNS چگونه کار میکند؟ پشتپردهای از باز شدن سایتها
🔍مقدمه: وقتی فقط یک آدرس وارد میکنید… تا حالا فکر کردید وقتی در مرورگر آدرس google.com را وارد میکنید، دقیقاً چه اتفاقی میافتد؟ چه سازوکاری باعث میشود در کسری از ثانیه، سایت باز شود؟ پشت این فرآیند، یکی از مهمترین اجزای اینترنت بهنام DNS یا Domain Name System قرار دارد. در این مقاله میخواهیم خیلی ساده، اما دقیق بررسی کنیم که عملکرد DNS چیست، چطور سایتها با آن باز میشوند و چرا این سرویس برای دنیای دیجیتال حیاتی است.
DNS مخفف Domain Name System است. یک سیستم توزیعشده که وظیفه دارد نامهای دامنه (مثل google.com) را به آدرسهای IP قابل فهم برای کامپیوترها (مثل 142.250.190.78) تبدیل کند.
به زبان ساده، DNS مثل دفترچه تلفن اینترنت است؛ شما اسم فرد را میدانید (دامنه)، اما برای تماس باید شمارهاش را داشته باشید (IP). DNS این تبدیل را برایتان انجام میدهد.
⚙️ عملکرد DNS چگونه است؟
فرآیند DNS در ظاهر خیلی سریع اتفاق میافتد، ولی در پشت صحنه، مراحلی طی میشود که در ادامه با زبان ساده برایتان باز میکنیم:
درخواست مرورگر
بررسی Cache محلی
پرسوجو از Recursive DNS Resolver
یافتن سرور Root
پرسوجو از TLD Server
ارجاع به DNS Authoritative
برگرداندن IP به مرورگر
1. درخواست مرورگر
وقتی وارد مرورگر میشوید و آدرسی مثل example.com را تایپ میکنید، مرورگر شما میخواهد بداند این دامنه به چه IPای اشاره دارد.
2. بررسی Cache محلی
قبل از اینکه سرور خارجی پرسیده شود، سیستمعامل، مرورگر و حتی مودم شما بررسی میکنند که آیا قبلاً این دامنه را دیدهاند یا نه. اگر آدرس IP در کش ذخیره شده باشد، همان لحظه استفاده میشود.
3. پرسوجو از Recursive DNS Resolver
اگر آدرس در کش پیدا نشود، درخواست به یک DNS Resolver ارسال میشود؛ معمولاً این همان DNS تعریفشده روی مودم یا ISP شماست.
4. یافتن سرور Root
Resolver ابتدا از Root DNS Server میپرسد که دامنه مورد نظر (مثلاً .com) مربوط به کدام سرور است.
5. پرسوجو از TLD Server
Root Server آدرس سرورهای TLD (مثلاً .com یا .org) را میدهد. حالا Resolver به سرور TLD مربوطه مراجعه میکند.
6. ارجاع به DNS Authoritative
TLD Server، آدرس DNS Authoritative (یعنی سرور اصلی دامنه مورد نظر) را میدهد. در این مرحله، آدرس IP دقیق از این سرور دریافت میشود.
7. برگرداندن IP به مرورگر
Resolver حالا آدرس IP نهایی را دارد و آن را به مرورگر باز میگرداند. مرورگر با این IP ارتباط برقرار کرده و صفحه وب را بارگذاری میکند.
جهت دریافت اطلاعات بیشتر درمورد دورهها و اساتید با مشاورین دوران آکادمی در ارتباط باشید.
اگر DNS بهدرستی کار نکند یا کند باشد، سایتها دیر باز میشوند.
2. امنیت
حملاتی مثل DNS Spoofing میتوانند کاربران را به سایتهای جعلی هدایت کنند.
3. پایداری
معیوب مساوی با باز نشدن سایتهاست؛ حتی اگر سرور اصلی سالم باشد.
4. سئو
گوگل سرعت و دسترسپذیری را فاکتور سئو میداند. DNS ناکارآمد میتواند رتبه شما را پایین بیاورد.
🔐 آیا DNS میتواند امنتر شود؟
بله! با تکنولوژیهایی مثل:
DNS over HTTPS (DoH): رمزنگاری درخواستها بهصورت امن.
DNSSEC: تأیید اعتبار DNS Records برای جلوگیری از تقلب.
Custom DNS: استفاده از DNSهای امن مثل Cloudflare (1.1.1.1) یا Google DNS (8.8.8.8).
🛠️ چطور DNS سیستم خود را تنظیم کنیم؟
در ویندوز یا گوشی اندروید، میتوانید وارد تنظیمات شبکه شده و DNS دلخواه خود را جایگزین کنید. مثلاً بهجای استفاده از DNS پیشفرض ISP، از:
Google DNS → 8.8.8.8
Cloudflare DNS → 1.1.1.1
OpenDNS → 208.67.222.222
استفاده کنید تا هم سرعت بیشتر شود و هم امنیت افزایش پیدا کند.
🧑🏫 آموزش کامل DNS در دوران آکادمی
اگر به مباحث شبکه، امنیت یا طراحی سایت علاقه دارید، یادگیری DNS برای شما ضروری است. در دورههای آموزش شبکه و امنیت سایبری در دوران آکادمی، یاد میگیرید:
عملکرد دقیق DNS در لایههای مختلف اینترنت
نحوه راهاندازی سرور DNS اختصاصی
ابزارهای بررسی عملکرد DNS
روشهای جلوگیری از حملات DNS Spoofing
مفاهیم DoH، DNSSEC، و بهینهسازی کش DNS
آموزشها از صفر تا پیشرفته، کاملاً پروژهمحور و مناسب بازار کار طراحی شدهاند.
DNS مثل ستون فقرات اینترنت است. بدون آن، دنیای وب کار نمیکند. درک عملکرد DNS نهتنها برای توسعهدهندگان، بلکه برای هر کاربری که با شبکه و اینترنت سر و کار دارد، ضروری است. اگر به دنبال بهینهسازی، امنیت بیشتر یا حتی یادگیری اصول شبکه هستید، وقت آن رسیده که DNS را جدی بگیرید.
در آموزشهای تخصصی دوران آکادمی، DNS را از پایه تا سطح حرفهای یاد میگیرید و میتوانید بهعنوان یک متخصص شبکه وارد بازار کار شوید.