تفاوت برنامه نویسی شی گرا و ساخت یافته 👨‍💻

برنامه‌نویسی یکی از پایه‌های توسعه نرم‌افزار است که رویکردهای گوناگونی را شامل می‌شود. هرکدام از این رویکردها کارایی مختص به خود را دارند و در جای خود مورد استفاده قرار می‌گیرند. دو مورد از این رویکردها، برنامه‌نویسی شی‌گرا و ساخت‌یافته هستند. تفاوت‌های آن‌ها بسیار ریشه‌ای است و در راه‌های پیاده‌سازی نیز روش‌های متفاوتی دارند. همین موارد آن‌ها را به دو تکنیک متمایز در پروژه‌های مختلف تبدیل کرده است.

دوره های آموزشی برنامه نویسی در دوران آکادمی

برای آموزش زبان های برنامه نویسی به صورت تخصصی دوران آکادمی بهترین گزینه است.

برنامه‌نویسی ساخت‌یافته

برنامه‌نویسی ساخت‌یافته (Structured Programming) روشی از برنامه‌نویسی است که بر اساس تقسیم‌بندی کد به قطعه‌های کوچک‌تر و ساده‌تر ایجاد شده است. این روش اغلب از سه ساختار اصلی شامل تناوب ، انتخاب (شرط) و تکرار (حلقه) استفاده می‌کند. هدف نهایی این نوع برنامه‌نویسی، خوانایی ساده‌تر کد و رفع پیچیدگی‌ها و سختی‌های آن است. به‌خاطر ساده‌ بودن این روش، در زبان‌های مدرن از قبیل برنامه‌نویسیC و Pascal در پروژه‌های کوچک یا متوسط مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تعریف برنامه‌نویسی شی‌گرا

برنامه‌نویسی شی‌گرا (Object-Oriented Programming) روشی است که بر اساس مفهوم‌هایی از قبیل اشیا (Objects)، کلاس‌ها (Classes) و ویژگی‌ها (Attributes) کار می‌کند. در این روش، داده‌ها و روند مربوط با آن‌ها در چارچوب اشیا مدل‌سازی می‌شوند تا امکان استفاده دوباره و توسعه‌پذیری وسیع‎تری را داشته باشند. این روش برنامه‌نویسی اغلب در پروژه‌های بزرگ و پیچیده استفاده می‌شوند. به این دلیل که امکان مدیریت بهینه‌تر کدها و کاهش وابستگی‌ها را در اختیار قرار می‌دهد.

تفاوت برنامه نویسی شی گرا و ساخت یافته

جهت دریافت اطلاعات بیشتر درمورد دوره‌ها و اساتید با مشاورین دوران آکادمی در ارتباط باشید.

ویژگی‌های اصلی برنامه‌نویسی ساخت‌یافته

برنامه‌نویسی ساختاریافته، یک بافت سلسله‌مراتبی دارد که کد را به قطعه‌های کوتاه‌تر تقسیم می‌کند. این روش برای انجام کارهای مختلف از توابع مستقل استفاده می‌کند. ساده بودن این شیوه باعث می‌شود تا برای پروژه‌های ساده‌تر و کوچک‌تر مناسب باشد. همین انعطاف‌پذیری محدود، باعث عدم توانایی در اجرای پروژه‌هایی با ابعاد وسیع می‌شود.

ویژگی‌های اصلی برنامه‌نویسی شی‌گرا

داده‌ها و رفتارهای مرتبط بین آن‌ها در یک یونیت (واحد) جای‌ می‌گیرند و به‌نوعی کپسوله‌سازی می‌شوند. ویژگی‌ها و رفتارها بین کلاس‌ها قابلیت انتقال دارند و تعریف رفتارهای مختلف برای یک روال واحد، باعث چندریختی شدن این زبان خواهد شد. همچنین به‌دلیل قابلیت توسعه در طول زمان، این یک ویژگی خوب برای پروژه‌های سخت است.

تفاوت برنامه نویسی شی گرا و ساخت یافته

تفاوت‌های کلیدی بین دو روش

تمرکز

برنامه‌نویسی ساخت‌یافته بر فرایندها متمرکز است اما شی‌گرا بر داده‌ها و رفتارهایی که با آن‌ها مرتبط‌اند متمرکز است.

مدل‌سازی

در برنامه‌نویسی ساخت‌یافته، کد در چارچوب توابع و ماژول‌ها تنظیم می‌شود. درحالی‌که در روش شی‌گرا، اشیا و کلاس‌ها بیشتر درکار هستند.

پشتیبانی زبان‌ها

زبان‌های ساختار‌یافته مثل C و زبان‌های شی‌گرا مانند Java و Python هرکدام برای اهداف مشخصی طراحی شده‌اند.

قابلیت استفاده مجدد

برنامه‌نویسی شی‌گرا بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این به‌خاطر استفاده از مفاهیمی نظیر وراثت و کپسوله‌سازی، قابلیت چندبار استفاده و مزایای دیگر آن است.

مزایای برنامه‌نویسی ساخت‌یافته

آموزش برنامه نویسی ساخت‌یافته برای افراد مبتدی ساده‌تر است. همانطور که ذکر شد برنامه نویسی ساخت یافته نسبت به برنامه‌نویسی شی‌گرا برای پروژه‌هایی استفاده می‌شود که کوچک‌تر هستند و افرادی که یادگیری برنامه‌نویسی را به‌تازگی پشت سر گذاشته‌اند می‌توانند از آن استفاده کنند. رفع اشکال در این روش بسیار سریع است و به‌دلیل فُرم ساده امکان تحلیل الگوریتم‌ها را فراهم می‌سازد.

مزایای برنامه‌نویسی شی‌گرا

همانطور که ذکر شد با اینکه آموزش برنامه نویسی شی گرا به نسبت دشوارتر است، اما برای پروژه‌های سخت‌تر و گسترده‌تر استفاده بیشتری دارد. در این روش می‌توان از کدها استفاده چندباره کرد. همچنین توسعه و نگهداری پروژه با این روش بیشتر قابل انجام است و در آخر این تکنیک برنامه‌نویسی در مقابله با تغییرات، انعطاف‌پذیری بیشتری از خود نشان می‌دهد.

معایب برنامه‌نویسی ساخت‌یافته

برنامه نویسی ساخت یافته در توسعه پروژه‌های بزرگ محدودیت دارد. از دیگر معایب آن می‌توان به پیچیدگی در مدیریت کد در پروژه‌های پیچیده اشاره کرد. همچنین وابستگی بیشتر به برنامه‌نویس برای سازماندهی مناسب کد در این مورد بسیار چشمگیر است.

معایب برنامه‌نویسی شی‌گرا

یادگیری برنامه نویسی شی‌گرا نیاز به زمان بیشتر دارد و در کل تلاش بیشتری را می‌طلبد. این شیوه برای پروژه‌های کوچک پیچیدگی بیشتری را نیاز دارد و مهم‌تر اینکه  استفاده نادرست از آن می‌تواند منجر به کدهای نامتوازن‎‌تر و سخت‌تر شود.

چرا آشنایی با هر دو روش اهمیت دارد؟

با وجود تمایزهای برنامه‌نویسی شی‌گرا و ساخت‌یافته، داشتن دانش در هر دو تکنیک برای برنامه‌نویسانی که به‌طور حرفه‌ای کار می‌کنند از الزامات است. یادگیری برنامه نویسی شی گرا و ساخت‌ یافته به این دلیل است که اکثر پروژه‌ها به ترکیبی از هردو روش نیاز دارد. همچنین، بعضی از زبان‌های برنامه‌نویسی مانند Python امکان به‌کارگیری هر دو روش را ارائه می‌دهند.

آینده برنامه‌نویسی: ترکیب دو روش

با رشد و توسعه فناوری، تجهیزات و زبان‌های نوینی نیز در حال پیدایش‌اند که قرار است مباحث برنامه‌نویسی شی‌گرا و ساخت‌یافته را با هم در آمیخته کنند. ترکیب شدن این زبان‌ها، برنامه‌نویسان را قادر می‌سازد تا از مزایای هر دو روش استفاده مفید را ببرند و موثرترین راه‌کار‌ها را در برنامه‌های خود به‌کار گیرند.

انتخاب بین آموزش برنامه‌نویسی شی‌گرا و یا یادگیری برنامه‌نویسی ساخت‌یافته بستگی به نیازهای هر پروژه دارد. در مجموع داشتن دانش عمیق از هر دو روش به‌نوعی الزامی‌ست چون هر یک از آن‌ها  وسیله‌هایی را در اختیار قرار می‌دهند که می‌توانند در هر کاری به‌شکل ترکیبی اجرا شوند. این استفاده‌ی ترکیبی از هر دو روش یک استراتژی تاثیرگذار است که می‌توانند در اکثر پروژه‌ها مورد استفاده قرار گیرد. برای درک اولیه هرکدام از این روش‌ها فرد ابتدا باید دوره آموزش برنامه‌نویسی را بگذراند. دوره های آموزشی برنامه نویسی دوران آکادمی نقطه شروع خوبی برای رسیدن به یک درک عمیق از این دو تکنیک ذکر شده است.

بیشتر بخوانید :