مدیریت پیکربندی در  DevOps به چه معناست و چه کاربردی دارد؟

مدیریت پیکربندی یا Configuration Management در DevOps بسیار مهم است. زیرا به بهینه شدن عملکرد سازمان کمک می‌کند. به عبارت دیگر مدیریت پیکربندی به خودکارسازی وظایف خسته‌کننده و تکراری و در نهایت چابکی سازمان منجر می‌شود. افزون بر این‌، می‌توان گفت که مدیریت پیکربندی نه صرفا جزئی از DevOps، که در حکم پشتیبان و به نوعی بخش ضروری آن است. در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا با مفهوم، کارکرد و اهمیت مدیریت پیکربندی در DevOps آشنا شویم.

مدیریت پیکربندی به چه معناست؟

برای خودکارسازی، نظارت، طراحی و مدیریت فرآیند‌های پیکربندی به جای روش دستی می‌توان از پلتفرم پیکربندی استفاده کرد. از طریق این پلتفرم، تغییرات سیستم به طور خودکار و سراسری در همه سرورها و شبکه‌ها اجرا می‌شود.  پیکربندی، وضعیت هر سیستم را تعریف و فرآیند‌ها را سازماندهی می‌کند. این امر موجب ثبات و یکپارچه‌سازی سیستم می‌شود و کارایی آن را افزایش می‌دهد. بنابراین، مدیریت پیکربندی به تسریع و تسهیل امور کسب و کارها منجر می‌شود و به رشد منابع انسانی در حوزه IT منتهی می‌گردد.

مدیریت تغییر یا Change Management علی‌رغم شباهت‌های موجود، با مدیریت پیکربندی تفاوت دارد. به واسطه مدیریت تغییر، پیکربندی‌ها تغییر می‌کنند، بازتعریف می‌شوند و سیستم را برای نیازهای تازه و موقعیت‌های جدید آماده می‌کند. در مقابل مدیریت پیکربندی، وضعیت سیستم را با خودکارسازی، مدیریت و نگهداری می‌کند.

در مجموع و در نهایت لازم به ذکر است که مدیریت درست و کارآمد پیکربندی، موجب کسب نتیجه ایده‌آل از آزمایش (Testing) و تحویل (Delivery) در DevOps می‌شود.

آشنایی با اجزا و سطوح مدیریت پیکربندی در DevOps

برای تحویل DevOps سه بخش اصلی نیاز است که مسئولیت آن‌ها به عهده مدیریت پیکربندی است. این سه جز مهم به شرح زیر است:

• شناسایی

به پروسه جمع‌آوری و تهیه فهرست از نیازهای پیکربندی در سراسر سیستم، شناسایی گفته می‌شود.

• کنترل

در فرآیند پیکربندی، کنترل  و مدیریت این پروسه بسیار مهم و ضروری است. زیرا ممکن است با گذر زمان نیازهای پیکربندی تغییر کند. کنترل این تغییرات، از بی‌ثباتی و ناهماهنگی در زیرساخت‌ها جلوگیری می‌کند و سیستم را یکپارچه حفظ می‌نماید.

• بازرسی

در فرآيند بازرسی پیکربندی، سیستم‌های موجود بررسی و بازرسی می‌شوند تا از عملکرد صحیح و انطباق آن‌ها با الزامات مورد توافق اطمینان حاصل گردد.

مدیریت پیکربندی در ۲ سطح توسعه و عملیات و با توجه به یک‌سری اهداف از قبل تعیین‌شده صورت می‌گیرد. مدیریت پیکربندی با چند مولفه اولیه انجام می‌شود که عبارتند از:

– مخزن مصنوعی

ذخیره‌سازی فایل‌های دستگاه در این مخزن انجام می‌شود. این مخزن یک پایگاه داده است که پرونده‌ها در آن ذخیره می‌شود اما لزوما در دسترس قرار نمی‌گیرد.

– مخزن کد منبع

مخزن کد منبع یک پایگاه داده است که همه کدهای منبع کاری و برخی از مولفه‌های مفید در آن ذخیره شده است و توسعه‌دهندگان DevOps از آن استفاده می‌کنند.

دو نوع مخزن کد منبع وجود دارد:

• سیستم کنترل نسخه متمرکز (CVCS)

در این سیستم کد منبع در یک محل متمرکز قرار داده شده است و امکان بازیابی و ذخیره آن وجود دارد.

• سیستم کنترل نسخه توزیع‌شده (DVCS)

در این سیستم، کد در ترمینال‌های چندگانه که در پروسه توسعه قابل استفاده هستند، قرار داده می‌شود. این سیستم در میان متخصصان DevOps بیشتر رایج است.

-معماری داده مدیریت پیکربندی

از پایگاه داده مدیریت پیکربندی(CMDB)، برای مدیریت تغییر استفاده می‌شود. از طریق این پایگاه، رابطه سیستم‌های یکپارچه، قبل از تغییرات بازرسی می‌شود. علاوه براین، تدارکات مورد نیاز نیز از طریق این ابزار جمع‌آوری و آماده‌سازی می‌شود. در زمان مدیریت رخداد نیز از این پایگاه داده برای یافتن راه‌حل مسائل استفاده می‌شود.

نتایج حاصله از مدیریت صحیح پیکربندی‌ها

مدیریت درست پیکربندی‌ به نتایج مشخصی منجر می‌شود که می‌توان در این میان به دو نتیجه زیر اشاره کرد:

１- زیرساخت به عنوان یک کد یا Infrastructure-as-a-Code

زیرساخت به عنوان یک کد یا همان IaaC یک کد یا اسکریپ است که یک مجموعه کامل از منابع مورد نیاز برای توسعه و اجرای اقدامات DevOps را خودکارسازی می‌کند.

２-پیکربندی به عنوان یک کد یا Configuration-as-a-Code

پیکربندی به عنوان یک کد یا همان CaaC نیز رشته‌ای از اسکریپ یا کد است که همه پیکربندی‌ها را در یک منبع (برای مثال یک شبکه یا سرور) استانداردسازی می‌کند و در نتیجه از طریق این پیکربندی اطمینان ایجاد می‌شود که زیرساخت موردنظر برای برنامه، بهینه و قابل قبول است.

اما سوال اینجاست که این دو نتیجه چه مزایایی دارند؟

این دو نتیجه کلیدی در مدیریت پیکربندی مزایای بسیاری دارد؛ برای مثال زیرساخت‌ها انعطاف‌پذیرتر و گسترده‌تر می‌شود، سیستم کنترل نسخه معلوم و مشخص خواهد بود، تنظیمات از خطای انسانی دور می‌ماند و از پیکربندی‌ها در برابر گسستگی و انفعال حفاظت می‌شود.

نتیجه‌گیری

با توجه به همه مزایای نتایج مدیریت پیکربندی در فرآیند DevOps می‌توان این‌طور جمع‌بندی کرد که اجرای صحیح DevOps با مدیریت پیکربندی امکان‌پذیر می‌شود. بنابراین سازمان‌هایی که در محیط توسعه از یکپارچگی و تحویل مداوم بهره می‌برند، چابک‌تر هستند و عملکرد بهتری دارند.

اگر به حوزه IT و به طور خاص DevOps علاقه دارید، می‌توانید سایر مقالات کاربردی ما در بلاگ دوران آکادمی را مطالعه کنید. علاوه بر این، می‌توانید در دوره‌های تخصصی دوران آکادمی شرکت کنید و با دریافت گواهینامه‌ معتبر، موقعیت شغلی و حرفه‌ای خود را ارتقا دهید.